Wednesday, January 4, 2012

ไหว้ครู

ไหว้ครู
ครูครับครู 
 เตีย ที่ดี




       พิธีไหว้ครู เป็นพิธีกรรมที่เป็นประเพณีของไทยที่นิยมปฏิบัติมาแต่สมัยโบราณ แสดงถึงความระลึกถึงบุญคุณของครู การไหว้ครูเป็นการแสดงตนว่าขอเป็นศิษย์ของท่านโดยตรง
       การไหว้ครูมีใช้ในหลายกิจกรรม เช่น การไหว้ครูในโรงเรียน พิธีกรรมของโรงเรียนในวันครู  การไหว้ครูมวย เป็นการไหว้ครูด้วยลีลาของศิลปะมวยไทย เช่นเดียวกับ กระบี่กระบอง การไหว้ครู ก่อนการแสดงศิลปะดนตรี เช่น หนังตะลุง และการไหว้ครูในงานประพันธ์ เรียกว่า บทไหว้ครู หรือ อาเศียรวาท (อาเศียรพาท ก็ว่า) เป็นการกล่าวระลึกถึงบุญคุณครู และขอความเป็นสิริมงคล

       ดอกไม้ที่ใช้ในการไหว้ครู

     ในปัจจุบันดอกไม้ที่ใช้ไหว้ครูกัน ส่วนมากมักจะเป็นดอกกุหลาบ หรือเป็นดอกไม้ที่เป็นชื่อฝรั่ง หรือแล้วแต่ร้านจัดดอกไม้จะจัดให้ ความหมายของดอกไม้เปลี่ยนไป  และก่อนวันไหว้ครู เหล่านักเรียนจะขะมักเขม้น คือ ตั้งใจทำอย่างรีบเร่งเพื่อให้แล้วเสร็จไป ทันวันไหว้ครู เป็นที่สนุกสนานมาก

       ในพิธีไหว้ครูนับตั้งแต่สมัยก่อน จะใช้ดอกไม้หลัก 3 อย่างในการทำพาน ซึ่งดอกไม้ ความหมายในการระลึกคุณครู ได้แก่
        หญ้าแพรก   (หมายถึง การเจริญงอกงามของสติปัญญา)  สื่อถึง ขอให้เรียนได้เร็วเหมือนหญ้าแพรก ที่โตได้เร็วและทนต่อสภาพดินฟ้า อากาศ ทนต่อการเหยียบย่ำ ซึ่งเปรียบเสมือน คำดุด่าของครูบาอาจารย์   ดอกเข็ม (หมายถึง เฉลียวฉลาด) สื่อถึง ขอให้มีสติปัญญาเฉียบแหลม เหมือนชื่อของดอกเข็ม ดอกมะเขือ (หมายถึง การอ่อนน้อมถ่อมตน)  สื่อถึง การเปรียบเทียบว่า มะเขือนั้น จะคว่ำดอกลงเสมอเมื่อจะออกลูก แสดงถึง นักเรียนที่จะเรียนให้ได้ผลดีนั้นต้องรู้จักอ่อนน้อม ถ่อมตน เป็นคนสุภาพเรียบร้อย เหมือนมะเขือที่โน้มลงเสมอ  ข้าวตอก เนื่องจากข้าวตอกเกิดจากข้าวเปลือกที่คั่วด้วยไฟอ่อนๆ ให้ร้อนเสมอกันจนถึงจุดหนึ่งที่เนื้อข้างในขยายออก จนดันเปลือกให้แยกออกจากกัน ได้ข้าวสีขาวที่ขยายเม็ดออกบาน ซึ่งสามารถนำไปประกอบพิธีกรรม หรือทำขนมต่างๆได้ ดังนั้น ข้าวตอกจึงเป็นสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย หากใครสามารถทำตามกฎระเบียบ เอาชนะความซุกซนและความเกียจคร้านของตัวเองได้ ก็จะเหมือนข้าวตอกสีขาวที่ถูกคั่วออกจากข้าวเปลือก 

        คำไหว้ครู ของนักเรียน                              
(หัวหน้านำ)   ปาเจราจะริยาโหนติ

(รับพร้อมกัน) คุณุตตะรา    นุสาสะกา

 *  ข้าขอประณตน้อมสักการ              บูรพาคณาจารย์

     ผู้กอปรเกิดประโยชน์ศึกษา

 *  ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา                  อบรมจริยา

     แก่ข้าฯ  ในการกาลปัจจุบัน

 *  ข้าฯขอเคารพอภิวันท์                   ระลึกคุณอนันต์

     ด้วยใจนิยมบูชา

 *  ขอเดช  กตเวทิตา                       อีกวิริยะพา

     ปัญญาให้เกิดแตกฉาน

 *  ศึกษาสำเร็จทุกประการ                  อายุยืนนาน

     อยู่ในศีลธรรมอันดี

 *ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี                   ประโยชน์ทวี

   แก่ชาติและประเทศไทยเทอญ


** ปัญญวุฑฒิ  กะเรเต  เต   ทินโนวาเท   นะมามิหังฯ



 คำปฏิญาณตน

เราคนไทยใจกตัญญู   รู้คุณชาติ  ศาสนา  พระมหากษัติย์

เรานักเรียนจักต้องไม่ประพฤติตนให้เป็นที่เดือนร้อนต่อตนเองและผู้อื่น   

 ปาเจรา จริยาโหนติ  คุณุตรา นุสาสการ

                       ข้าขอประณตน้อมสักการ   บูรพคณาจาร

               ผู้กอบประโยชน์ศึกษา    ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา

 อบรมจริยา       แก่ข้าในกาลปัจจุบัน

              ข้าขอเคารพ อบภิวันท์   ระลึกคุณอนันต์  ด้วยใจนิยมบูชา

              ขอเดชกตเวทิตา  อีกวิริยะพา    ปัญญาให้เกิดแตกฉาน

              ศึกษาสำเร็จทุกประการ    อายุยืนนาน   อยู่ในศีลธรรมอันดี

              ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี    ประโยชน์ทวี  

              แก่ข้าและประเทศไทยเทอญ
******* 
ปลายดินสอจาก http://th.wikipedia.org และศิษย์มีครูทุกท่าน

         

No comments:

Post a Comment